At 2:00 PM on July 14, 2025, seven students (one male) from Bunrany Hun Sen High School in Kdol Phsar visited the Koh Thma Documentation Center and the exhibition.
Ms. Vy Sitha began the presentation by introducing herself and displaying a map of mass graves (1975-1979) that the Cambodian Documentation Center had researched and identified throughout the country. The Center has documented 390 killing fields, which include 19,000 graves, 197 prison sites, and 81 monuments. Notably, on July 11, 2025, three sites—the former M-13 detention center, Tuol Sleng Genocide Museum, and Choeung Ek Genocide Center—were inscribed as “Monuments of Memory of Cambodia: From Crime Sites to Centers of Reconciliation and Peace” on the UNESCO World Heritage List in Paris, France.
Following this, Ms. Vy Sitha presented a collection of photographs from the Khmer Rouge regime, covering the period from April 17, 1975, to January 6, 1979, as well as images from after the regime’s fall in January 1979, when people returned to their homes. After the Khmer Rouge regime ended, Cambodians regained the freedom to practice their religion and engage in business, and children returned to school. A government research team, along with local residents, excavated the bones of victims killed by the Khmer Rouge in mass graves across Cambodia to organize memorial services for those who perished during this dark period.
Finally, Mr. Chhum Ra presented two maps to the students: Map 1, depicting the Democratic Kampuchea regime (1975-1979), and Map 2, showing the provincial branches of the Cambodian Documentation Center.
Student Reflections:
1. Phan Piseth: My name is Phan Piseth, I am 14 years old and a 7th grader at Bunrany Hun Sen High School in Kdol Phsar. I was really excited to learn about history, but I was a little shocked when I saw the bones of many Khmer people who were killed. I feel deep sympathy for the Khmer people who lived during the Democratic Kampuchea regime (1975-1979). As a student, I believe it is important for me to learn more about my country’s history and to foster love and unity among each other in order to build a prosperous nation.
2. Taka Rina: My name is Taka Rina, I am 13 years old and a 7th grader at Bunrany Hun Sen High School in Kdol Phsar. I was particularly interested in the bones left behind by the Khmer Rouge regime. After viewing the photographs, I felt sorrow for the people who were tortured and killed. Ultimately, I hope that such a regime never happens again.
Text by Vy Sitha and Chhum Ra
នៅវេលាម៉ោង២:០០នាទី ថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ សិស្សនុសិស្សវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានីហ៊ុនសែនក្ដុលផ្សារចំនួន៧នាក់(ប្រុសម្នាក់)បានមកទស្សនកិច្ចនិងមើលពិព័រណ៍នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកោះថ្ម។
ជាកិច្ចចាប់ផ្ដើមកញ្ញា វី ស៊ីថា បានណែនាំខ្លួន និងធ្វើបទបង្ហាញពីអំពីផែនទីរណ្ដៅសាកសព(១៩៧៥-១៩៧៩)ដែលមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានចុះទៅស្រាវជ្រាវដល់ទីកន្លែង និងបានកំណត់រណ្ដៅសាកសពទូទាំងប្រទេស។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានរកឃើញវាលពិឃាតចំនួន៣៩០កន្លែងដែលរួមមាន១៩០០០រណ្ដៅ, ទីតាំងមន្ទីរសន្តិសុខ(គុក)ចំនួន១៩៧កន្លែង និងបូជនីយដ្ឋានចំនួន៨១ កន្លែង។ ជាពិសេកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ មានទីតាំងចំនួនប៣ (អតីតមន្ទីរឃុំឃាំងម-១៣, សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង និងមជ្ឈមណ្ឌលប្រល័យពូជសាសន៍ជើងឯក) ត្រូវបានចុះជា ”បូជនីយដ្ឋានចងចាំនៃកម្ពុជា៖ ពីទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្មមកជាមជ្ឈមណ្ឌលផ្សះផ្សា និងសន្តិភាព”ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ” នៅទីក្រុងប៉ារីស សាធារណរដ្ឋបារាំង។
ជាកិច្ចបន្ទាប់កញ្ញា វី ស៊ីថា បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីបណ្ដុំរូបភាពនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមចន្លោះពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩, ផ្ទាំងរូបភាពក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំក្នុងខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើដំណើរត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ។ បន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំប្រជាជនកម្ពុជាមានសេរីភាពក្នុងការគោរពសាសនា និងប្រកបមុខរបររកស៊ី។ ចំណែកកុមារបានត្រឡប់ទៅសាលារៀនវិញ។ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនបានជីករើសឆ្អឹងជនរងគ្រោះដែលខ្មែរក្រហមវាយសម្លាប់ទម្លាក់ក្នុងរណ្ដៅស្ទើរពាសពេញផ្ទៃដីនៃប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំពិធីបង្សុកូលឧទ្ទិសកុសលជូនដល់អ្នកបានស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
ជាចុងក្រោយលោក ឈុំ រ៉ា បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីផ្ទាំងផែនទីចំនួន២ផ្ទាំងដល់សិស្សានុសិស្ស៖ ផ្ទាំងទី១) ផែនទីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩), ផ្ទាំង២) ផែនទីនិយាយអំពីទីតាំងមជ្ឈមណ្ឌលសាខាតាមខេត្តនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
ចំណាប់អារម្មណ៍សិស្ស
១) ខ្ញុំបាទឈ្មោះ ផាន ពិសិដ្ឋ អាយុ១៤ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី៧ នៃសាលាវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានីហ៊ុនសែនក្ដុលផ្សារ។ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍រំភើបណាស់ដែលបានដឹងអំពីរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្រ្ត ប៉ុន្តែរៀងតក់ស្លុតបន្តិចនៅពេលបាន ឃើញរូបឆ្អឹងប្រជាជនខ្មែរជាច្រើនត្រូវបានស្លាប់។ ខ្ញុំពិតជាអាណិតប្រជាជនខ្មែរដែររស់នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) ណាស់។ ក្នុងនាមខ្ញុំជាសិស្សគួរតែខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសខ្លួនឲ្យបានច្រើន និងត្រូវចេះស្រលាញ់គ្នា ចេះសាមគ្គីរួបរួមគ្នា ដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិឲ្យបានរីកចម្រើន។
២) នាងខ្ញុំឈ្មោះ តកា រីណា អាយុ១៣ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី៧ នៃសាលាវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានីហ៊ុនសែនក្ដុលផ្សារ។ ខ្ញុំបានចាប់អារម្មណ៍ទៅលើរូបភាពឆ្អឹងដែលបន្សល់ទុកដោយរបបខ្មែរក្រហម។ ក្រោយពេលឃើញរូបភាពនោះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាអាណិតប្រជាជនដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមធ្វើបាប និងសម្លាប់យ៉ាងច្រើនបែបនេះ។ ជាចុងក្រោយខ្ញុំមិនចង់ឲ្យរបបខ្មែរក្រហមកើតឡើងម្ដងទៀតទេ។
របាយការណ៍ដោយ ឈុំ រ៉ា និង វី ស៊ីថា
My name is Phan Piseth, I am 14 years old and a 7th grader at Bunrany Hun Sen High School in Kdol Phsar. I was really excited to learn about history, but I was a little shocked when I saw the bones of many Khmer people who were killed. I feel deep sympathy for the Khmer people who lived during the Democratic Kampuchea regime (1975-1979). As a student, I believe it is important for me to learn more about my country’s history and to foster love and unity among each other in order to build a prosperous nation.
ខ្ញុំបាទឈ្មោះ ផាន ពិសិដ្ឋ អាយុ១៤ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី៧ នៃសាលាវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានីហ៊ុនសែនក្ដុលផ្សារ។ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍រំភើបណាស់ដែលបានដឹងអំពីរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្រ្ត ប៉ុន្តែរៀងតក់ស្លុតបន្តិចនៅពេលបាន ឃើញរូបឆ្អឹងប្រជាជនខ្មែរជាច្រើនត្រូវបានស្លាប់។ ខ្ញុំពិតជាអាណិតប្រជាជនខ្មែរដែររស់នៅក្នុងរបបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យណាស់។ ក្នុងនាមខ្ញុំជាសិស្សគួរតែខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសខ្លួន ឲ្យបានច្រើន និងត្រូវចេះស្រលាញ់គ្នា ចេះសាមគ្គីរួបរួមគ្នា ដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិឲ្យបានរីកចម្រើន។
My name is Taka Rina, I am 13 years old and a 7th grader at Bunrany Hun Sen High School in Kdol Phsar. I was particularly interested in the bones left behind by the Khmer Rouge regime. After viewing the photographs, I felt sorrow for the people who were tortured and killed. Ultimately, I hope that such a regime never happens again. នាងខ្ញុំឈ្មោះ តកា រីណា អាយុ១៣ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី៧ នៃសាលាវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានីហ៊ុនសែនក្ដុលផ្សារ។ ខ្ញុំបានចាប់អារម្មណ៍ទៅលើរូបភាពឆ្អឹងជាច្រើនដែលក្រោយរបបខ្មែរក្រហមបានបន្សល់ទុក។ ក្រោយពេល ឃើញរូបភាពនោះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាអាណិតប្រជាជនដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមធ្វើបាបនិងសម្លាប់ ហើយ បន្សល់ឆ្អឹងយ៉ាងច្រើនបែបនេះ។ ជាចុងក្រោយខ្ញុំមិនចង់ឲ្យរបបខ្មែរក្រហមកើតឡើងម្ដងទៀតទេ។
Photos by Vy Sitha and Chhum Ra
July 14, 2025
Documentation Center of Cambodia Archives